ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
انشای زیارات جامعه کبیره و غدیریه دو خدمت بزرگ امام هادی (علیه السّلام) به جامعه شیعه بود.
امام هادی(علیه السّلام) در ابتدای زیارت غدیریه حضرت علی(علیه السّلام) را امیرالمؤمنین خطاب می‌کنند، زیرا علی(علیه السّلام) امیرمومنین از روز خلقت تا قیامت است و این لقب تنها به ایشان اختصاص یافته است.
أَشْهَدُ أَنَّکَ أَمیرُالْمُؤْمِنینَ الْحَقُّ الَّذی نَطَقَ بِوِلایَتِکَ التَّنْزیلُ وَأَخَذَ لَکَ الْعَهْدَ عَلَی الْاُمَّةِ بِذلِکَ الرَّسُولُ.
شهادت میدهم تو امیرالمؤمنینِ بر حقی هستی که قرآن به ولایت تو گویاست و پیامبر صلی اللَّه علیه و آله بر سر آن از امت عهد و پیمان گرفته است.
أَشْهَدُ یا أَمیرَالْمُؤْمِنینَ أَنَّ الشَّاکَّ فیکَ ما آمَنَ بِالرَّسُولِ الْأَمینِ وَأَنَّ الْعادِلَ بِکَ غَیْرَکَ عانَدَ عَنِ الدّینِ الْقَویمِ الَّذی ارْتَضاهُ لَنا رَبُّ الْعالَمینَ وَأَکْمَلَهُ بِوِلایَتِکَ یَوْمَ الْغَدیرِ.
یا امیرالمؤمنین، شهادت میدهم که شک کننده دربارهی تو به پیامبر امین صلی اللَّه علیه و آله ایمان نیاورده است، و کسی که تو را با غیر تو مساوی قرار دهد از دین محکمی که رب العالمین برای ما پسندیده و با ولایت تو در روز غدیر آن را کامل کرده، ضدیت و دشمنی کرده است.
ضَلَّ وَاللَّهِ وَأَضَلَّ مَنِ اتَّبَعَ سِواکَ وَ عَنَدَ عَنِ الْحَقِّ مَنْ عاداکَ.
بخدا قسم کسی که تابع غیر تو شد گمراه شده و هر کس با تو دشمنی کند با حق عناد ورزیده است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
و زیارت جامعه، منشور بلند امامت و هدایت است که سیل‌گونه از کوهسار وجود هادی امت، حضرت علی بن محمد النقی (علیه و علی آبائه و ابنائه افضل الصلوة و السلام) سرازیر شده است
در طول 15 سالی که امام در نجف اشرف بودند، هر شب - به جزء شب هایی که به کربلامی رفتند- زیارت جامعه کبیره را می خواندند. حتی ایشان شب هایی هم که مریض بودند، ساعت خاصی به کنار قبر مولای متقیان می آمدند و زیارت جامعه کبیره را می خواندند. زیارت جامعه کبیره در حقیقت یک دوره کامل امام شناسی است. اگر امام هر شب در طول 15 سال به خواندن آن مبادرت داشتند، به خاطر اهمیت ویژه این دعا بود. امام درتهران هم بودند، به خواندن این دعا ادامه می دادند.
در سخت ترین دورانی که اختناق همه جا را فرا گرفته بود و امامان معصوم(ع) تحت نظر بودند و به شدّت حرکات و رفتار و گفتار آن ها کنترل می شد، حضرت هادی(ع) از دعا و زیارت بیشترین استفاده را برد و مسائل مهم امامت را بیان کرد و مسأله غیبت امام زمان(عج) را گوش زد نمود تا شیعیان را برای چنین دوران سخت و غمباری آماده سازد و لذا فرمود:
«مُوءْمِنٌ بِسِرِّکُمْ وَ عَلَانِیَتِکُمْ وَ شَاهِدِکُمْ وَ غَائِبِکُمْ وَ أَوَّلِکُمْ وَ آخِرِکُم؛
ایمان آورنده به نهان و آشکار شما و حاضر و غائب شما و اوّل و آخر شما.» مراد از شاهد، امامی است که مردم او را مشاهده کنند و او مردم را مشاهده نماید و مراد از غایب، حضرت قائم(عج) است که در هستی و جامعه حضور دارد، ولی ظهور ندارد؛ یعنی او مردم را می بیند و می شناسد، امّا مردم یا او را نمی بینند و یا می بینند، ولی نمی شناسند.
از جمله مسائلی که در جای جای زیارت جامته به آن تصریح شده، بحث رجعت است؛ آن هم با عبارات قطعی و یقینی. در یک جا می فرماید:
«مُؤْمِنٌ بِاِیابِکُمْ مُصَدِّقٌ بِرَجْعَتِکُمْ؛ مؤمن به آمدن شما و تصدیق کننده رجعت شما هستم.»
رهاورد دیگری که از ظهور حضرت مهدی(عج) در زیارت جامعه مورد توجه قرار گرفته است، عدالت فراگیر و جهانی است؛ عدالتی که تمام هستی و تمام جوانب و زوایای زندگی بشر را زیر بال می گیرددر زیارت جامعه می خوانیم:
«وَ یُظْهِرَکُمْ لِعَدْلِهِ؛ و شما را برای] اجرای عدالتش آشکار کند.»
تعبیر فوق اشاره به این دارد که خداوند با ظهور حضرت مهدی(عج) آخرین و کامل ترین صحنه از عدالت خویش را آشکار می سازد و به مردم نشان خواهد داد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ-
